sáng kiến kinh nghiệm tập làm văn lớp 5
Hướng dẫn làm bài Soạn Văn 7 Chân trời sáng tạo. Bài 1: Tiếng nói của vạn vật. Soạn bài Ôn tập bài 1 Ngữ văn 7 Chân trời sáng tạo. Việc quan sát, lắng nghe, cảm nhận thế giới tự nhiên có ý nghĩa. Vì sao khi tóm tắt ý chính do người khác trình bày ta nên dùng từ khóa
Thư viện sáng kiến kinh nghiệm, biện pháp giáo dục, skkn mầm non, tiểu học, lớp 1, lớp 2, lớp 3, lớp 4, lớp 5, lớp 6, lớp 7, lớp 8, lớp 9, lớp 10, lớp 11, lớp 12 hay và mới nhất. Sáng kiến kinh nghiệm Phân loại và hướng dẫn học sinh Lớp 9 làm bài tập Vật lý trong
D. Ôn luyện lại kiến thức/ kĩ năng đã học bằng các những tình huống tương tự trong nội dung bài học. 8. Ba công cụ nào trong số các công cụ đánh giá sau đây thường được ưu tiên sử dụng để đánh giá năng lực thực hành thí nghiệm của học sinh trong dạy học môn Khoa
Sáng kiến kinh nghiệm Dạy tập làm văn lớp 5 cho phù hợp với trình độ học sinh - Kiểu bài tả cảnh Tập làm văn là một phân môn nhỏ trong chương trình Tiếng Việt của bậc tiểu học, đây là một phân môn mang tính chất thực hành tổng hợp.
Sáng kiến kinh nghiệm, luận văn tiểu luận. SKKN Vật lí 9 hay: Tuyển tập sáng kiên kinh nghiệm-đề tài NCKHSPUD Vật lí lớp 9 Thể loại: Sáng kiến kinh nghiệm, PHÂN LOẠI VÀ HƯỚNG DẪN HỌC SINH LỚP 9 LÀM BÀI TẬP VẬT LÝ TRONG CHƯƠNG I: "ĐIỆN HỌC" NHẰM NÂNG CAO KẾT QUẢ
mematikan keran air jika tidak dipakai haknya adalah. Ngày đăng 02/01/2017, 1152 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI “DẠY TẬP LÀM VĂN TẢ CẢNH PHÙ HỢP TRÌNH ĐỘ HỌC SINH LỚP 5” I ĐẶT VẤN ĐỀ Lí chọn đề tài Tập làm văn phân môn nhỏ chương trình Tiếng Việt bậc Tiểu học, phân môn mang tính chất thực hành tổng hợp Việc dạy Tập làm văn bậc Tiểu học có vị trí quan trọng, góp phần rèn luyện cho học sinh lực sử dụng tiếng mẹ đẻ, tạo điều kiện cho em giao tiếp sống hàng ngày học tập tốt môn học khác Nếu môn học phân môn khác môn Tiếng Việt cung cấp cho em hệ thống kiến thức kĩ phân môn Tập làm văn tạo điều kiện cho em thể kiến thức, rèn luyện kĩ cách linh hoạt thực tế có hệ thống Chính văn nói, viết em có từ phân môn Tập làm văn thể hiểu biết thực tế, kĩ sử dụng Tiếng Việt mà em học phân môn Tập làm văn Các kiểu miêu tả học nhiều nhất, giúp cho học sinh tái lại sống người, phong cảnh thiên nhiên lên tranh nhiều màu sắc Nó giúp em có tâm hồn văn học, có tình yêu quê hương đất nước sống người Tuy nhiên, thực tế nay, việc dạy môn Tiếng Việt nói chung phân môn Tập làm văn nói riêng lớp 5B trường Tiểu học Vạn Thọ có nhiều hạn chế chưa đạt kết mong muốn Lí nhiều nguyên nhân phương pháp lên lớp chưa phù hợp với yêu cầu, mục đích, nội dung học đặt ra, mặt khác học sinh tiểu học đối tượng mà lực tư hạn chế Kĩ sử dụng ngôn ngữ em chưa cao Đặc biệt trình độ em chưa đồng đều, học sinh ngại học phân môn Tập làm văn Bên cạnh đó, việc thay đổi nội dung chương trình sách giáo khoa làm cho học sinh giáo viên nhiều có lúng túng việc nắm bắt nội dung phương pháp giảng dạy Lúc học sinh đòi hỏi người thầy tâm, tài để truyền cho em niềm say mê, để động viên, bồi dưỡng cho em trở thành học sinh có khiếu, người có tâm hồn văn học Chính lí chọn đề tài viết sáng kiến kinh nghiệm “ Dạy Tập làm văn tả cảnh phù hợp trình độ học sinh lớp ” Mục đích nghiên cứu Học sinh nắm cấu tạo phần mở bài, thân bài, kết bài văn tả cảnh; biết phân tích cấu tạo văn tả cảnh; biết viết đoạn văn mở trực tiếp, gián tiếp, đoạn kết mở rộng, không mở rộng; biết phát hình ảnh đẹp văn; biết quan sát chọn lọc chi tiết văn tả cảnh, hoàn chỉnh đoạn văn dựa theo nội dung bài; lập dàn ý chi tiết cho văn; viết đoạn văn, văn tả cảnh theo yêu cầu bài; thấy ưu điểm, khuyết điểm cách chữa lỗi đoạn văn, văn Bản chất cần làm rõ đề tài sáng kiến kinh nghiệm tìm biện pháp dạy Tập làm văn tả cảnh phù hợp trình độ học sinh lớp Đối tượng nghiên cứu - Học sinh lớp 5B trường Tiểu học Vạn Thọ Đối tượng khảo sát, thực nghiệm - Học sinh lớp 5B trường Tiểu học Vạn Thọ 5 Phương pháp nghiên cứu - Nghiên cứu rút kinh nghiệm từ thực tế thân học sinh thông qua cách dạy cách học Phạm vi kế hoạch nghiên cứu - Học sinh lớp 5B năm học 2012- 2013 Trường TH Vạn Thọ - Thời gian nghiên cứu Bắt đầu 04/9/2012 – Kết thúc 16/11/2012 II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Cở sở lý luận Nội dung học phân môn Tập làm văn lớp tiếp nối nâng cao, mở rộng Các em học tiếp văn miêu tả tả cảnh chiếm 14 tiết Tập làm văn tả cảnh lớp có dạng bản + Bài hình thành kiến thức + Bài thực hành luyện tập Với hình thành kiến thức, hướng dẫn theo phần nhận xét văn miêu tả Đồng thời em hướng dẫn, nhận xét văn miêu tả dài để học sinh rút ghi nhớ tiếp tục vận dụng ghi nhớ để nhận xét cấu tạo văn tả cảnh Đây điều kiện khó khăn học sinh thời gian mà em phải tìm hiểu để nắm nội dung, phương pháp miêu tả văn Với thực hành luyện tập trình bày theo thứ tự hướng dẫn chuẩn bị, hướng dẫn làm bài, hướng dẫn hoàn chỉnh Hầu hết tiết luyện tập tả cảnh phần hướng dẫn chuẩn bị tả cảnh yêu cầu học sinh tìm hiểu theo mục tiêu làm sở chuẩn bị cho nửa tiết lại lập dàn ý viết Đây điều kiện thuận lợi cho học sinh làm văn tả cảnh Và đặc biệt học sinh giỏi, em chuẩn bị lập dàn ý cuối tiết học này, đến cuối tiết học sau viết Nhưng học sinh khó khăn học em lại mau quên, không chăm học nên kết làm khó đạt yêu cầu Tuy có vài tiết thực hành hoàn chỉnh tiết học Thực trạng - Đa số học sinh nắm cấu tạo phần văn tả cảnh, phân tích tương đối tốt cấu tạo văn tả cảnh, viết đoạn văn mở bài, đoạn kết Học sinh giỏi phát hình ảnh đẹp văn, lập dàn ý chi tiết cho văn, quan sát chọn lọc chi tiết văn tả cảnh, hoàn chỉnh đoạn văn dựa theo nội dung bài, lập dàn ý chi tiết cho văn Tuy nhiên bên cạnh học sinh chưa nắm cấu tạo phần văn tả cảnh; chưa biết phân tích cấu tạo văn tả cảnh; chưa biết viết đoạn văn mở bài, đoạn kết bài; số học sinh lúng túng chưa biết phát hình ảnh đẹp văn; chưa biết quan sát chọn lọc chi tiết văn tả cảnh, hoàn chỉnh đoạn văn dựa theo nội dung bài; chưa lập dàn ý chi tiết cho văn; chưa viết đoạn văn, văn tả cảnh theo yêu cầu Các biện pháp tiến hành Các biện pháp học sinh * Yêu cầu Yêu cầu học sinh chuẩn bị trước học Ví dụ ôn lại kiến thức, kĩ học có liên quan đến mới, làm sở cho chuẩn bị cho quan sát cảnh cần phải tả * Làm giàu vốn từ ngữ học sinh Ví dụ Học văn tả cảnh cho học sinh tìm từ màu sắc, cảnh vật * Tìm từ ghép, từ láy miêu tả đặc điểm, màu sắc cảnh vật * Luyện viết câu văn hay, tập diễn đạt câu văn giàu hình ảnh * Đối với học sinh Tiểu học, câu đơn vị tạo nên đoạn văn, văn hay Vì tiết luyện từ câu, câu văn nên cho học sinh đặt câu với từ cho trước cách thêm phận chủ ngữ, vị ngữ * Tích lũy hình ảnh văn học Khi học sinh đọc tập đọc, đoạn văn, đoạn thơ nên cho học sinh tìm câu thơ hay mà yêu thích để ghi lại vào sổ tay * Nâng cao lực cảm thụ Cảm thụ văn học vấn đề thuộc phạm trù văn học Ở bậc tiểu học, chủ yếu giáo dục cho học sinh rung cảm trước đẹp thiên nhiên, sống nhằm nâng cao lực cảm nhận diễn tả nhiệm vụ học sinh Đó cảm thụ nội dung, nghệ thuật * Bồi dưỡng kĩ quan sát thẩm mĩ Để bồi dưỡng kĩ quan sát thẩm mĩ nên cho học sinh quan sát cảnh vật, đưa câu gợi ý để giúp học sinh cảm nhận cảnh vật khía cạnh khác với vẻ đẹp khác * Tập viết đoạn văn có đề tài nhỏ Ví dụ Tìm số từ ngữ miêu tả cảnh đẹp đêm trăng sau viết thành đoạn văn ngắn tả cảnh đẹp quê hương em * Tập viết văn có bố cục chặt chẽ, xếp ý phù hợp với yêu cầu đề Để học sinh viết văn hay, bố cục chặt chẽ cần hướng dẫn học sinh làm việc sau 10 - Dạy Tập làm văn tả cảnh phù hợp trình độ học sinh lớp áp dụng lớp 5B năm học 2012- 2013 Trường Tiểu học Vạn Thọ Qua áp dụng đề tài sáng kiến kinh nghiệm này, hiệu việc dạy Tập làm văn tả cảnh lớp 5B có nhiều tiến rõ nét, em có hứng thú học môn học hơn, học sinh khó khăn hạn chế lỗi sai trước viết câu, đoạn, văn; học sinh giỏi viết câu, đoạn, văn có hay BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Tập làm văn TS Lớp 5B KT Giỏi SL ĐẦU 29/13 2/0 Khá Trung bình Yếu SL % 5/1 % SL % SL 5/2 17/10 NĂ M 15 % GIỮ 29/13 5/2 9/7 14/4 1/0 A HK1 III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Căn vào sở lí luận thực tiễn kết hợp với trình thực hành để nghiên cứu đề tài “ Dạy Tập làm văn tả cảnh phù hợp trình độ học sinh lớp ” nhận thấy dạy Tập làm văn tả cảnh phù hợp trình độ học sinh lớp hình thức dạy học nhằm tích cực hóa hoạt động học sinh, em hoàn toàn chủ động trình nhận thức Đây nguyên tắc giáo dục có hiệu Cụ thể thấy vận dụng phương pháp dạy học mới- tiết học Tập làm văn diễn tự nhiên, nhẹ nhàng hiệu Tất em thực hành luyện tập nhiều Khắc sâu nội dung kiến thức học Biết vận dụng lí thuyết vào thực tế cách linh hoạt, sáng tạo 16 Đối với học sinh trung bình em xác định yêu cầu đề, biết viết câu văn ngữ pháp, viết đoạn văn văn tương đối có hình ảnh Đối với học sinh giỏi em biết quan sát thực tế cách chi tiết, biết sử dụng tốt số biện pháp nghệ thuật làm Vì viết em có nhiều sáng tạo chuyển biến rõ rệt so với đầu năm Đề tài áp dụng cho thể loại văn miêu tả khác tả cảnh sinh hoạt, tả đồ vật, tả cối, Kiến nghị Về phía Phòng Giáo dục Nếu sáng kiến kinh nghiệm Hội đồng xét duyệt, đồng nghiệp thống cao Kính mong cấp lãnh đạo tạo điều kiện thuận lợi cho sáng kiến kinh nghiệm triển khai rộng rãi cách tổ chức chuyên đề dạy học “ Dạy Tập làm văn tả cảnh phù hợp trình độ học sinh lớp ” - Về phía Nhà trường Tạo nhiều điều kiện thuận lợi để đề tài áp dụng có hiệu việc dạy học trường Tiểu học Vạn Thọ - - Về phía 17 giáo viên Tôi mong đồng nghiệp góp ý cách chân tình để học hỏi rút kinh nghiệm thêm Trên số kết mà thân đạt được, mong muốn trình bày với bạn đồng nghiệp Song ý kiến mang tính chất chủ quan không tránh khỏi thiếu sót định Tôi mong góp ý tất bạn đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm bổ sung đầy đủ Tôi chân thành cảm ơn PHỤ LỤC ĐÍNH KÈM 18 Minh chứng Thực trạng xem trang photo đính kèm sau Minh chứng Biện pháp tiến hành Minh chứng 1 Bài SGK/ 14 Đề bài Lập dàn ý văn tả cảnh buổi sáng trưa, chiều vườn công viên, đường phố, cánh đồng, nương rẫy, Bước 1 Xác định mục đích tập - Học sinh tự lập dàn ý văn tả cảnh ngày - Các em tự chọn địa điểm, tự chọn thời gian để tả Học sinh chọn nơi lúc em thấy quen thuộc thích Từ dàn ý lập học sinh trình bày theo dàn ý điều quan sát Bước 2 Giải mẫu tập Do học sinh vùng nông thôn nên định giải mẫu tập “ Buổi chiều cánh đồng” cảnh quen thuộc với học sinh a Mở bài Giới thiệu cánh đồng vào thời điểm tả, cánh đồng nằm đâu? Vào lúc nào? 19 b Thân bài + Tả phần cánh đồng - Không khí buổi chiều cánh đồng nào? mát mẻ, dễ chịu, gió thổi nhẹ - Cảnh đồng lúa lúa gái, màu xanh rờn trông thảm nhung màu xanh - Dọc cánh đồng đường làng đổ bê tông, hai bên đường trồng hai hàng cột điện, đường học sinh nói chuyện vui vẻ - Trên bờ ruộng bác nông dân dắt trâu về, có số người thăm ruộng, - Trên trời đàn chim bay tổ, đám mây trôi lơ lửng, + Tả thay đổi cánh đồng - Buổi chiều mặt trời cao sau xuống thấp hơn, tia nắng nhạt dần, người lại lác đác, - Khi mặt trời lặn hẳn cánh đồng vắng vẻ có tiếng gió thổi, trời nhá nhem tối c Kết bài Nêu cảm nghĩ cánh đồng quê hương 20 Bước 3 Trình tự thực để có đáp án mẫu - Xác định yêu cầu tập Đề thuộc thể loại gì? - Yêu cầu tả gì? Tả vào thời điểm, thời gian nào? - Chọn cảnh tả, thời gian tả - Xem lại cấu tạo văn tả cảnh - Lập dàn ý dựa vào vào dàn ý chung - Quan sát ghi lại vật tiêu biểu định tả - Xác định thay đổi cảnh vật theo thứ tự thời gian - Đọc lại dàn ý, xem dàn ý lập đủ theo yêu cầu từ bao quát đến cụ thể chưa Dàn ý có đủ phần không? Đã chọn chi tiết, hình ảnh tiêu biểu, từ ngữ giàu hình ảnh chưa? Bước 4 Dự tính khó khăn học sinh làm tập, lỗi mà em mắc 21 - Học sinh thường lẫn kiểu tả cảnh sang tả cảnh sinh hoạt- lập dàn không theo thứ tự bao quát đến cụ thể - Lập dàn ý không đủ ý, chưa tìm từ ngữ, câu văn hình ảnh - Viết sai lỗi tả Bước 5 Cách gợi ý hướng dẫn, dẫn dắt để học sinh tự làm tập nhanh - Gọi học sinh đọc yêu cầu tập - Học sinh giỏi đọc - lớp lắng nghe - Gọi học sinh trung bình nêu yêu cầu - học sinh trung bình nêu yêu cầu - Cho học sinh nêu kết quan sát - học sinh giỏi, khá, trung bình, yếu nêu - Giáo viên nhận xét em - Hướng dẫn học sinh lập dàn - học sinh nhắc lại cấu tạo văn tả cảnh - Giáo viên gợi ý - Mở em tả cảnh gì? đâu? Vào - học sinh trung bình, yếu trả lời 22 thời gian nào? - Thân nêu gì? - học sinh nêu - Em chọn cách tả theo phận - học sinh trả lời nối cách chọn hay theo thứ tự thời gian? Giáo viên gợi ý Nếu tả phận cảnh em phải chọn cảnh, vật tiêu biểu Nên dùng từ ngữ ngắn - học sinh ghi vào giấy nháp gọn, giàu hình ảnh để diễn tả Nếu tả theo thứ tự thời gian phải tả cảnh theo thời gian khác - Phần kết bài Em chọn kết mở rộng hay không mở rộng? Nếu kết mở rộng em cần nêu - học sinh trả lời 23 gì? Kết không mở rộng em nêu - học sinh trả lời gì? * Lưu ý Khi miêu tả cần cảm nhận vật nhiều giác quan, thính giác, thị giác, xúc giác Chú ý tả từ bao quát đến cụ thể - Yêu cầu học sinh làm - học sinh tự làm - Gọi học sinh đọc - kiểm tra chéo để bổ sung cho - Giáo viên học sinh nhận xét sữa chữa Minh chứng 2 Bài SGK/ 21 Đề bài Tìm hình ảnh em thích văn - Rừng trưa - Chiều tối Bước 1 Xác định mục đích tập 24 - Học sinh phát hình ảnh tiêu biểu, hình ảnh đẹp Rừng trưa Chiều tối mà em thích Trong học sinh tìm câu văn gợi tả hình dáng âm thanh, mùi vị cảm nhận khác cảnh tả Bước 2 Giải mẫu tập Bài Rừng trưa Để tả cảnh rừng trưa Nam tác giả chọn tả chi tiết tiêu biểu - Những thân tràm - Cây tràm - Hương tràm - Tiếng chim- vang - Tiếng bay côn trùng - Bông hoa nhiệt đới sặc sỡ - Trạng thái người rừng tràm vào buổi trưa + Những vật đối tượng miêu tả từ ngữ màu sắc 25 - Màu sắc thân tràm, màu xanh rờn lá, vẻ sặc sỡ hoa gợi tả âm “ vi vu” gợi tả hình dáng uy nghi, tráng lệ, khổng lồ, gợi mùi mùi hương ngát dậy, ngòn ngọt, , hình ảnh so sánh tràm vỏ trắng vươn lên trời chẳng khác nến khổng lồ, đầu rũ phất phơ Bài Chiều tối Những hình ảnh em thích “Chiều tối” là - Nắng nhạt dần hòa lẫn với sánh sáng quan sát thị giác - Màu tối lan dần gốc cây, ngả dài thân cỏ đổ lốm đốm quan sát thị giác - Bóng tối mỏng sử dụng biện pháp so sánh - Một vài tiếng gà gáy sớm sử dụng thính giác - Hương vườn thơm thoang thoảng bắt đầu rón bước tung gió nhẹ quan sát thị giác, sử dụng biện pháp nhân hóa Bước 3 Trình tự thao tác để có đáp án 26 - Xác định yêu cầu tập Tìm hình ảnh mà em thích - Đọc đoạn văn, tìm chọn hình ảnh mà thích - Giải thích mà em thích Hiểu cách quan sát, dùng từ miêu tả, biện pháp nghệ thuật miêu tả để tạo nên hình ảnh sinh động Bước 4 Dự tính khó khăn học sinh làm tập, lỗi mà em mắc Khi viết đoạn văn em cần ý gì? viết câu mở đoạn, câu kết đoạn - Trong viết đoạn văn em cần ý gì? dựa vào đoạn dàn ý lập để viết, suy nghĩ nhớ lại kết quan sát để tìm từ ngữ, hình ảnh bật, ý dùng biện pháp so sánh, nhân hóa, liên tưởng để viết cần miêu tả hình ảnh, màu sắc, âm thanh, - Không nên lạc sang văn tả cảnh sinh hoạt - Giáo viên hướng dẫn học sinh cách viết - Cho học sinh nối tiếp nhau Đọc đoạn văn viết học sinh giỏi, khá, trung bình, yếu 27 - Hướng dẫn học sinh nghe để nhận xét sửa lỗi giúp bạn nghe xem câu đoạn viết tập trung diễn đạt nội dung chưa Đoạn văn có gợi hình ảnh, màu sắc, âm cảnh vật không? Đoạn văn nêu câu mở đoạn, kết đoạn chưa? - Cho học sinh tự bổ sung cho bạn Minh chứng Hiệu quả xem trang photo đính kèm sau 28 29 [...]... 5/ 1 % SL % SL 5/ 2 17/10 58 .7 NĂ M 15 % GIỮ 29/13 5/ 2 9/7 14/4 1/0 A HK1 III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1 Kết luận Căn cứ vào cơ sở lí luận và thực tiễn kết hợp với quá trình thực hành để nghiên cứu đề tài “ Dạy Tập làm văn tả cảnh phù hợp trình độ học sinh lớp 5 ” tôi nhận thấy dạy Tập làm văn tả cảnh phù hợp trình độ học sinh lớp 5 là một hình thức dạy học nhằm tích cực... dụng đề tài sáng kiến kinh nghiệm này, hiệu quả của việc dạy Tập làm văn tả cảnh ở lớp 5B có nhiều tiến bộ rõ nét, các em có hứng thú khi học môn học này hơn, học sinh khó khăn hạn chế được lỗi sai trước kia về viết câu, đoạn, bài văn; học sinh khá giỏi viết câu, đoạn, bài văn có hay hơn BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Tập làm văn TS Lớp bài 5B KT Giỏi SL ĐẦU 29/13 2/0 Khá Trung bình Yếu SL % 5/ 1 bài viết của các em đã có nhiều sáng tạo và chuyển biến rõ rệt so với đầu năm Đề tài này có thể áp dụng cho các thể loại văn miêu tả khác như tả cảnh sinh hoạt, tả đồ vật, tả cây cối, 2 Kiến nghị Về phía Phòng Giáo dục Nếu sáng kiến kinh nghiệm này được Hội đồng xét duyệt, đồng nghiệp thống nhất cao Kính mong các cấp lãnh đạo tạo điều kiện thuận lợi cho sáng kiến kinh nghiệm này được triển khai rộng... những yêu cầu kiến thức, kĩ năng của bài học đưa thêm câu hỏi khái quát hoặc so sánh với kiến thức, kĩ năng đã học + Yêu cầu tìm cách diễn đạt khác nhau cho cùng một nôi dung + Cùng một nội dung diễn đạt những yêu cầu diễn đạt với những đối tượng giao tiếp khác nhau + Đặt câu hỏi cho bạn trả lời 4 Hiệu quả 14 - Dạy Tập làm văn tả cảnh phù hợp trình độ học sinh lớp 5 được áp dụng ở lớp 5B năm học 2012-... rãi bằng cách tổ chức các chuyên đề về dạy học “ Dạy Tập làm văn tả cảnh phù hợp trình độ học sinh lớp 5 ” - Về phía Nhà trường Tạo nhiều điều kiện thuận lợi hơn nữa để đề tài được áp dụng có hiệu quả trong việc dạy học hiện nay của trường Tiểu học Vạn Thọ 1 - - Về phía 17 giáo viên Tôi mong đồng nghiệp hãy góp ý một cách chân tình để tôi học hỏi và rút kinh nghiệm thêm Trên đây là một số kết quả... có đáp án mẫu - Xác định yêu cầu của bài tập Đề bài thuộc thể loại gì? - Yêu cầu của bài tả gì? Tả vào thời điểm, thời gian nào? - Chọn cảnh sẽ tả, thời gian tả - Xem lại cấu tạo của bài văn tả cảnh - Lập dàn ý dựa vào vào dàn ý chung - Quan sát và ghi lại những sự vật tiêu biểu định tả - Xác định sự thay đổi của cảnh vật theo thứ tự thời gian - Đọc lại dàn ý, xem dàn ý lập đã đúng và đủ theo yêu cầu... sinh nhắc lại cấu tạo của bài văn tả cảnh - Giáo viên gợi ý - Mở bài em tả cảnh gì? ở đâu? Vào - học sinh trung bình, yếu trả lời 22 thời gian nào? - Thân bài nêu những gì? - học sinh khá nêu - Em chọn cách tả theo từng bộ phận - học sinh trả lời nối tiếp theo cách chọn hay theo thứ tự thời gian? của mình Giáo viên gợi ý Nếu tả từng bộ phận của cảnh thì em phải chọn cảnh, sự vật tiêu biểu Nên dùng... mắc 21 - Học sinh thường lẫn kiểu bài tả cảnh sang tả cảnh sinh hoạt- lập dàn bài không theo thứ tự bao quát đến cụ thể - Lập dàn ý không đủ ý, chưa tìm được những từ ngữ, câu văn hình ảnh - Viết sai lỗi chính tả Bước 5 Cách gợi ý hướng dẫn, dẫn dắt để học sinh tự làm được bài tập nhanh và đúng - Gọi học sinh đọc yêu cầu bài tập - 2 Học sinh khá giỏi đọc - cả lớp lắng nghe - Gọi 1 học sinh trung bình... Song ý kiến của tôi còn mang tính chất chủ quan và không tránh khỏi những thiếu sót nhất định Tôi mong được sự góp ý của tất cả các bạn đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm này được bổ sung đầy đủ hơn Tôi chân thành cảm ơn PHỤ LỤC ĐÍNH KÈM 18 1 Minh chứng Thực trạng xem trang photo đính kèm ở sau 2 Minh chứng các Biện pháp tiến hành Minh chứng 1 Bài 2 SGK/ 14 Đề bài Lập dàn ý bài văn tả cảnh. .. thành bài văn hoàn chỉnh Nhìn chung, mỗi giáo viên có một phương pháp giảng dạy, có một những biện pháp đối với học sinh khác nhau song để tiết học đạt hiệu quả cao thì mỗi học sinh cũng phải làm tốt các công việc mà giáo viên giao cho Các biện pháp đối với giáo viên * Chuẩn bị giáo án + Xác định quan hệ giữa bài được dạy với kiến thức, kĩ năng đã dạy ở bài trước, lớp dưới và những kiến thức ... - Dạy Tập làm văn tả cảnh phù hợp trình độ học sinh lớp áp dụng lớp 5B năm học 2012- 2013 Trường Tiểu học Vạn Thọ Qua áp dụng đề tài sáng kiến kinh nghiệm này, hiệu việc dạy Tập làm văn tả cảnh. .. văn lớp tiếp nối nâng cao, mở rộng Các em học tiếp văn miêu tả tả cảnh chiếm 14 tiết Tập làm văn tả cảnh lớp có dạng bản + Bài hình thành kiến thức + Bài thực hành luyện tập Với hình thành kiến. .. phần văn tả cảnh, phân tích tương đối tốt cấu tạo văn tả cảnh, viết đoạn văn mở bài, đoạn kết Học sinh giỏi phát hình ảnh đẹp văn, lập dàn ý chi tiết cho văn, quan sát chọn lọc chi tiết văn tả cảnh, - Xem thêm -Xem thêm Sáng kiến kinh nghiệm dạy văn tả cảnh lớp 5 , Sáng kiến kinh nghiệm dạy văn tả cảnh lớp 5 ,
S¸ng kiÕn kinh nghiƯm Mét sè biƯn ph¸p rÌn kÜ n¨ng miªu t¶ cho häc sinh líp N¨m ============================================================================S¸ng kiÕn kinh nghiƯmMột số biện pháp rèn kó năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp NămA. PhÇn më ÇuI. LÝ do Ị xt s¸ng kiÕn kinh nghiƯmiÕng ViƯt lµ tiÕng phỉ thng cđa d©n téc ViƯt. Trong nhµ trêng tiĨu häc, tiÕng ViƯt lµ èi tỵng mµ häc sinh cÇn chiÕm lÜnh. §ång thêi, TiÕng ViƯt còng lµ mét mn häc mn TiÕng ViƯt. Mn TiÕng ViƯt ë bËc TiĨu häc cã nhiƯm vơ h×nh thµnh vµ ph¸t triĨn cho häc sinh c¸c kÜ n¨ng sư dơng tiÕng ViƯt nh nghe, nãi, äc, viÕt Ĩ häc tËp vµ giao tiÕp trong c¸c mi trêng ho¹t éng løa ti, gãp phÇn rÌn lun c¸c thao t¸c t duy. Mn TiÕng ViƯt cßn cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc s¬ gi¶n vỊ tiÕng ViƯt. Häc tiÕng ViƯt, häc sinh cßn -ỵc båi dìng t×nh yªu tiÕng ViƯt, h×nh thµnh thãi quen gi÷ g×n sù trong s¸ng cđa tiÕng ViƯt, gãp phÇn h×nh thµnh nh©n c¸ch con ngêi ViƯt Nam x héi chđ ch¬ng tr×nh TiĨu häc míi, mn TiÕng ViƯt ỵc chia thµnh c¸c ph©n mn, mçi mn cã nhiƯm vơ rÌn cho häc sinh mét sè kÜ n¨ng nhÊt Þnh. Ph©n mn TËp lµm v¨n lµ ph©n mn mang tÝnh tỉng hỵp cao nhÊt. Ph©n mn TËp lµm v¨n rÌn cho häc sinh c¶ bèn kÜ n¨ng, trong ã chó träng vµo c¸c kÜ n¨ng nghe, nãi, viÕt. §èi víi ph©n mn nµy, häc sinh ph¶i ỵc h×nh thµnh vµ rÌn lun n¨ng lùc tr×nh bµy v¨n b¶n nãi vµ viÕt ë nhiỊu thĨ lo¹i kh¸c nhau. Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y t¹i trêng TiĨu häc Ngun B¸ Ngäc, ti nhËn thÊy ph©n mn TËp lµm v¨n lµ ph©n mn khã trong c¸c ph©n mn cđa mn TiÕng ViƯt. §Ĩ thùc hiƯn ỵc mơc tiªu cđa ph©n mn TËp lµm v¨n lµ x©y dùng c¸c v¨n b¶n nãi vµ viÕt, häc sinh cÇn huy éng tÊt c¶ c¸c kiÕn thøc tiÕng ViƯt tiÕp thu ỵc qua viƯc häc TËp äc, ChÝnh t¶, Lun tõ vµ c©u, KĨ chun Trong khi… ã, häc sinh nhµ trêng víi gÇn ba phÇn t lµ häc sinh DTTS nªn viƯc gióp c¸c em ¹t ỵc c¸c yªu cÇu trªn lµ vÊn Ị nan gi¶i. Häc sinh thêng rÊt ng¸n häc TËp lµm v¨n. Víi häc sinh líp N¨m, viƯc rÌn kÜ n¨ng lµm v¨n miªu t¶ cho häc sinh lµ cÇn thiÕt. Häc tèt v¨n miªu t¶ sÏ lµ iỊu kiƯn thn lỵi Ĩ häc sinh häc tèt c¸c mn häc kh¸c ë TiĨu häc vµ häc lªn líp trªn. §èi víi häc sinh d©n téc thiĨu sè, viƯc gióp häc sinh häc lµm ỵc mét bµi v¨n miªu t¶ sÏ gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc c¶m thơ v¨n häc cho c¸c em, gióp c¸c em kh¸m ph¸ ỵc c¸i Đp qua viƯc x©y dùng v¨n b¶n. Trang 1 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================Nhằm góp phần đổi mới phơng pháp dạy học, nâng cao chất lợng dạy học trong nhà trờng nói chung, dạy học sinh lớp Năm học tốt văn miêu tả nói riêng, tôi đã chọn đề tài Một số biện pháp rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp Năm II. Mục đích nghiên cứuNghiên cứu đề tài, tôi không có nhiều tham vọng mà chỉ nhằm mục đích góp một phần công sức của mình vào công tác giáo dục của nhà trờng. Với việc nghiên cứu đề tài, tôi mong muốn sẽ có đợc bài học kinh nghiệm để có thể áp dụng vào thực tiễn giảng dạy môn Tập làm văn trong trờng Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc nói riêng, ngành giáo dục nói chung. Điều này càng có ý nghĩa nếu đề tài thành công sẽ đồng thời là chất lợng học tập của các em học sinh dân tộc thiểu số đợc nâng tiêu Cuối năm học, 95% học sinh có thể làm đợc bài văn miêu tả theo yêu cầu. Trên cơ sở các kiến thức, kĩ năng về văn miêu tả đã đợc học, học sinh có thể vận dụng học tiếp lên lớp trên. III. Phạm vi và đối tợng nghiên cứu1. Phạm vi nghiên cứuNhằm đi sâu vào một vấn đề và chỉ dừng ở mức độ sáng kiến kinh nghiệm nên tôi chỉ giới hạn đề tài trong phạm vi nghiên cứu việc dạy học kiểu bài miêu tả cho học sinh lớp Năm. Với phạm vi nghiên cứu hẹp nh vậy, tôi hi vọng sẽ thu đợc nhiều kết quả khả quan, góp phần thực hiện nhiệm vụ giáo dục của một nhà giáo trong giai đoạn mới. 2. Đối tợng nghiên cứu Học sinh lớp 5A và 5B trờng Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc, thị xã Kon Tum, tỉnh Kon Tum. Trong quá trình áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, tôi có chú ý phân loại đối tợng học sinh theo trình độ và đối tợng học sinh dân tộc thiểu số. Tổng số Dân tộc Nữ Nữ dân tộc Ghi chúLớp 5A 24 13 15 9Lớp 5B 23 12 14 5Tổng số 47 25 29 143. Nhiệm vụ nghiên cứu Chọn đề tài này để nghiên cứu, tôi đề ra những nhiệm vụ cho từng giai đoạn nh sau1. Giai đoạn 1 Năm học 2007 2008 Trang 2 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================+ Điều tra phân loại đối tợng học sinh lớp Năm của nhà trờng. Từ đó mạnh dạn áp dụng những biện pháp nhằm giúp học sinh yêu thích và học tốt kiểu bài miêu tả trong chơng trình Tiếng Việt lớp Năm. + Trên cơ sở các giải pháp đã áp dụng, tôi sẽ rút ra những bài học kinh nghiệm trong dạy học kiểu bài miêu tả cho học sinh lớp Giai đoạn 2 Năm học 2008-2009+ Phát triển sáng kiến kinh nghiệm thành đề tài nghiên cứu. Tiếp tục áp dụng những biện pháp nhằm giúp học sinh lớp Năm, nhất là học sinh dân tộc thiểu số yêu thích và học tốt kiểu bài miêu tả. B. Nội dung nghiên cứuI. Quá trình thực hiện *Đặc điểm tình hình trớc khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm1. Thuận lợia. Giáo viên- Đội ngũ giáo viên đã tích lũy đợc nhiều kinh nghiệm qua nhiều năm thực hiện đổi mới chơng trình và thay sách giáo khoa. b. Học sinh- Học sinh dân tộc thiểu số đợc mợn sách, vở, dụng cụ học tập trong tủ sách dùng chung. Đối với học sinh ngời Kinh thì phụ huynh quan tâm tới con em mình nên có sự chuẩn bị cho con em đầy đủ về sách vở, dụng cụ học Những tồn tạia. Giáo viên+ Việc vận dụng quan điểm dạy học tích hợp trong dạy học cha đợc giáo viên vận dụng triệt để nên lợng kiến thức, kĩ năng cung cấp cho học sinh trong một tiết Tập làm văn thờng rất lớn, nhiều lúc dẫn đến tình trạng quá tải trong tiết học. + Giáo viên đã có nhiều cố gắng trong việc đổi mới phơng pháp dạy học nhng đôi khi cũng ngại không dám thoát li các gợi ý của sách giáo khoa, sách hớng dẫn vì sợ Học sinh- Học sinh cha vận dụng đợc các kiến thức, kĩ năng đã học trong các phân môn của Tiếng Việt, của các môn học khác, của các lớp dới vào học tập môn tập làm văn. Chẳng hạn khi dạy cho học sinh cấu tạo một bài văn tả cảnh, giáo viên phải hớng dẫn học sinh tìm hiểu văn bản mẫu để rút ra nhận xét. Trong khi đó, nếu dựa trên kiến thức đã học về văn miêu tả ở lớp Bốn để hình thành cho học sinh cấu tạo bài văn tả cảnh ở lớp Năm rõ ràng là nhanh Học sinh của nhà trờng đa số là học sinh dân tộc thiểu số DTTS. Với đối tợng này, việc học tập của các em gặp một số khó khăn sauTrang 3 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================+ Tiếng Việt là ngôn ngữ thứ hai của học sinh. Vốn tiếng Việt của các em rất hạn chế. Trong khi đó, việc học kiểu bài miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp Năm lại yêu cầu sử dụng vốn từ ngữ, năng lực t duy rất lớn. + Vốn từ của học sinh cha phong phú, các em cha hiểu hết nghĩa của từ nên việc vận dụng vào bài làm còn nhiều sai sót.+ Chơng trình tiếng Việt mới có rất nhiều u điểm trong việc phát huy sáng tạo của học sinh nhng lại tơng đối nặng đối với đối tợng học sinh DTTS.+ Đôi lúc, do nhiều nguyên nhân, một số giáo viên vẫn lạm dụng phơng pháp làm mẫu đối với học sinh DTTS dẫn đến tình trạng học sinh nhìn nhau, học thuộc bài văn mẫu. + Thời gian quy định đối với một tiết học cũng là một trong những nguyên nhân ảnh hởng đến việc dạy Tập làm văn trong nhà trờng Tiểu học.+ Trong các lớp vẫn còn rải rác một số học sinh học yếu, cá biệt có học sinh đọc cha thông, viết cha thạo. Đây là một trở ngại lớn cho việc dạy học tập làm văn cho học sinh. Với số học sinh này, yêu cầu đặt từng câu văn rời rạc còn khó, nói gì đến việc hớng dẫn các em đặt một đoạn văn theo yêu cầu. + Hầu hết học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn, các em phải phụ giúp với gia đình trong công việc đồng áng. Việc bảo đảm chuyên cần cho học sinh DTTS rất khó. Các em rất hay nghỉ học vì nhiều lí do nh ở nhà giúp gia đình, đi mót mủ cao su, mót mì, đi chăn bò dê hoặc nhiều khi chỉ vì không muốn đến lớp. Đi học không đều, việc tiếp thu bài của các em chắc chắn sẽ bị ảnh h-ởng rất nhiều.+ Kĩ năng làm văn miêu tả của học sinh DTTS hầu nh không có. Các em cha biết cách quan sát, thực hiện làm một bài văn miêu tả cha đúng quy trình, cha biết cách chọn lọc các chi tiết miêu tả đặc sắc để đa vào bài văn mà hầu nh bê nguyên si cả những điều đã biết vào bài văn, tạo cho bài văn thành một mớ hỗn độn của các chi tiết hoặc thành một bản liệt kê khoa học - Với học sinh ngời Kinh, việc dạy học tập làm văn cũng gặp một số tồn tại sau+ Do trong lớp có nhiều đối tợng học sinh nên giáo viên thờng sử dụng ph-ơng pháp làm mẫu để giúp học sinh DTTS làm văn. Phơng pháp này giúp học sinh yếu có thể làm đợc bài bằng những gợi ý. Tuy nhiên, một số học sinh học đợc lại thờng hay bắt chớc các câu, đoạn văn mẫu nên nhiều bài làm có các câu, đoạn giống nhau. + Có sự chênh lệch rất lớn về trình độ của học sinh khá giỏi và học sinh yếu nên ngời giáo viên rất khó sử dụng các phơng pháp để có thể thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục. Nếu chú ý đến số học sinh học trung bình và khá giỏi thì sẽ bỏ qua số học sinh yếu, học sinh DTTS. Nhng nếu tập trung đến số học sinh yếu, học sinh DTTS, kiên trì giúp số học sinh này có đợc bài văn thì lại ảnh h-ởng đến sự phát triển của số học sinh khá giỏi.+ Học văn miêu tả, làm văn miêu tả nhng nhiều học sinh lại thiếu vốn sống thực tế nên dẫn đến hai tình huống hay gặp trong dạy học tập làm văn miêu tả. Đó làHọc sinh không biết làm bài, bỏ giấy sinh sử dụng các gợi ý của giáo viên, các đoạn văn mẫu để viết theo kiểu kể lại câu chuyện đã nghe, đã đọc. Sản phẩm của các em không nói chắc Trang 4 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================chúng ta cũng có thể hình dung đó là những đoạn văn, bài văn khô cứng, không cảm xúc, nếu không nói là vô vị. + Một khó khăn nữa là nhiều học sinh viết chữ cha đẹp, nếu không nói là rất xấu, sai chính tả. Nhiều bài văn có chữ viết lem nhem, đầy vết bẩn. Có bài viết, số chữ sai chính tả nhiều hơn số chữ viết đúng. Với một bài văn đầy lỗi chính tả, tẩy xóa thì việc đọc lại bài, trau chuốt câu văn, sửa ý, sửa từ quả là rất Cha mẹ học sinh+ Cha mẹ các em hầu nh không quan tâm đến các em do phải vất vả mu sinh, do nhận thức cha đúng về giáo dục, do trình độ không cóII. Một số biện pháp đã áp dụng nhằm giúp học sinh học tốt kiểu bài miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp Điều tra phân loại học sinhGiáo viên điều tra phân loại học sinh, nắm chắc từng đối tợng học sinh học sinh năng khiếu, trung bình, học sinh yếu. Nắm chắc đợc đối tợng học sinh, giáo viên sẽ đề ra đợc kế hoạch dạy học phù hợp, có những biện pháp dạy học giúp vun xới, phát triển năng lực học văn của học sinh năng khiếu. Đồng thời, giáo viên cũng có biện pháp phù hợp giúp học sinh yếu, học sinh DTTS biết làm văn miêu tả, có thể vận dụng làm đợc một bài văn hoàn chỉnh. 2. Rèn cho học sinh kĩ năng quan sát. Quan sát theo trình tự từ xa đến gần, từ trong ra ngoài, từ tổng quát đến cụ thể Ghi chép những điều đã quan sát đ ợc. Tổ chức cho học sinh quan sát cụ thể đối tợng tả. Có thể hớng dẫn quan sát theo nhiều hình thức quan sát trực tiếp đối tợng sân trờng, quan sát ở nhà, ghi chép ngôi nhà em đang ở, quan sát qua phim ảnh cảnh biển buổi sáng 3. Chọn đề tài gần gũi, quen thuộc đối với học sinh- Học sinh tiểu học vùng thuận lợi có thể viết đợc những bài văn miêu tả chỉ bằng quan sát qua tranh ảnh, phim Nh ng đối với học sinh DTTS của tr-ờng, những đề tài tơng đối xa lạ là điều cần tránh. Các em đến trờng học tập bằng ngôn ngữ thứ hai với một vốn tiếng Việt tơng đối hạn chế mà giáo viên lại yêu cầu học sinh hình dung, đặt câu, viết một bài văn miêu tả một đối tợng các em cha nhìn thấy bao giờ thì đúng là điều quá sức các em. Ví dụ Đề bài trong sách giáo khoa tiếng Việt lớp 5 tập 2 trang 134 Tả một khu vui chơi mà em thích. Với những đề bài nh thế này, tôi mạnh dạn thay bằng đề bài Tuy nhiên, nói nh vậy không có nghĩa là không cho học sinh có cơ hội phát huy trí tởng tợng của mình. Trong một lớp học luôn có nhiều đối tợng học sinh Nh đã nói ở phần đặc điểm tình hình học sinh. Khi ra đề cho học sinh, ngời thầy luôn tạo cho các em quyền chọn lựa bằng cách ra nhiều đề từ 2 đến 4 Trang 5 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh m. Đối với học sinh DTTS, học sinh yếu, giáo viên có thể hớng dẫn cụ thể cho các em bằng những gợi ý nh Em hãy nói tình cảm của mình với ngôi trờng Yêu, ghét? Em rất yêu ngôi trờng. Em thể hiện tình yêu đó bằng việc làm nh thế nào? Em trồng cây, Trang 6 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================chăm sóc bồn hoa để trờng em ngày càng đẹp hơn. Hay Em không bao giờ phá phách làm hỏng đồ đạc hay bẻ cây trong nhà trờng. - Tuyệt đối không đợc hớng dẫn học sinh một cách đồng loạt để các em có những câu văn chung chung, vô cảm kiểu nh Cô giáo em có mái tóc đen huyền, mợt nh nhung. Đôi mắt cô đen trong và sáng long lanh. Nớc da cô trắng mịn nh sữa. Cô giáo hay ngời mẫu? Và đây là cô giáo nào?Hay Trờng em mái ngói đỏ tơi. Cột cờ cao chót vót. Trên đỉnh cột cờ, lá cờ đỏ sao vàng bay phấp phới. Giờ ra chơi, các bạn ùa ra khỏi sân trờng nh đàn ong vỡ tổ. Học sinh tả ngôi trờng nào đây? Phải hớng dẫn để học sinh tìm ra những nét đặc sắc của cảnh. Những nét đặc sắc đó giúp ngời đọc hình dung đợc cảnh vật cụ thể mà không lẫn lộn với cảnh vật khác. Ví dụ Để hớng dẫn học sinh tả ngôi trờng thân yêu, tôi cho học sinh quan sát, tìm ý và chọn những chi tiết tả thực mà chỉ trờng Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc mới có. Đó là những đoạn văn của học sinhTrờng em nằm trên một khu đất rộng. Mùa nắng, sân trờng mát rợi bóng cây. Mùa ma, sau những ngày ma kéo dài, sân trờng biến thành một hồ nớc mênh mông. Vào giờ chơi, chúng em rất thích lội bì bõm trong nhà em không giống bất cứ ngôi nhà nào của các bạn trong lớp. Đó là một ngôi nhà xây nằm ven một cái ao. Mùa nào, ngồi trong nhà em cũng nhận đợc những làn gió mát từ mặt ao đa tới. Ngôi nhà này Nhà nớc xây cho gia đình tuổi em nhng bạn Y Thuyết đứng chỉ đến vai em. Bạn có nớc da ngăm ngăm của một ngời miền núi quen dãi đầ nắng ma. Nhiều lúc, đi chăn dê, Y Thuyết để đầu trần, đi chân không. Mái tóc bạn không đen nh tóc em mà vàng hoe, khen khét mùi nắng. Bạn có đôi mắt to rất đẹp với hàng lông mi dài, có đôi mắt to, đôi lông mày rậm và mái tóc để dài tự nhiên xõa ngang vai, không duỗi. Điểm nổi bật ở cô là dáng cao nhất trờng. Cô kể chuyện hay nhất trờng em nên đợc chọn đi thi kể chuyện đạo đức Bác Hồ cấp học cô từ năm lớp Bốn. Cô thơng em nh con. Cô giáo em không đẹp nh hình chụp các cô ngời mẫu mà giống với mẹ em hơn, với nớc da ngăm ngăm, dáng ngời nho nhỏ, đẫy đà. Cô cũng có đôi bàn tay với ngón áp út đeo nhẫn nh mẹ em. Giống nhất là cả mẹ và cô đều mong em đạt danh hiệu học sinh Giỏi vào cuối năm nay. Chỉ có khác là mẹ thì hứa thởng cho em về quê ngoại chơi còn cô thì chẳng hứa thởng gì cả. 7. Chấm bài thờng xuyên. Đồng thời với việc chấm bài là phải hớng dẫn học sinh sửa bài. Phải giúp các em phát hiện ra những điểm hay, những điểm cha đạt trong bài văn của mình. Trên cơ sở đó, học sinh phải sửa lại bài làm của mình cho đúng hơn, hay viên cần tránh việc chê bai học sinh nhng cũng không đợc lạm dụng lời khen, tạo sự thờ ơ của học sinh đối với lời khen do đợc khen quá nhiều, khen không đúng lúc. Kiểu nh mỗi lần học sinh nói xong, nhiều lúc chỉ là nhận xét bạn đã viết hoa đầu câu cha, giáo viên đều nhận xét Em giỏi lắm. Trang 7 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================8. Làm giàu vốn từ cho học sinhNếu học kiểu bài kể chuyện học sinh chỉ tái hiện lại nội dung câu chuyện đã nghe, đã đọc là có thể đạt đợc yêu cầu cơ bản của đề bài thì văn miêu tả đòi hỏi phải có một vốn từ phong phú mới có thể làm bài. Thế giới quanh ta rất phong phú đa dạng và không ngừng biến đổi. Ngời viết văn không thể vẽ đợc một cảnh một ngời nếu bản thân ngời ấy thiếu vốn từ, vốn sống. Làm giàu vốn từ cho học sinh có nghĩa là giúp cho các em nắm một số từ gợi tả để có thể dùng trong miêu tả. Ví dụ Giáo viên yêu cầu học sinh tìm các từ ngữ gợi tả mái tóc vàng hoe, đen nhánh, bạc phơ, hoe vàng, cháy nắng, óng ả, rễ tre, xoăn tít , khuôn mặt bầu bĩnh, vuông chữ điền, trái xoan, khắc khổ , n ớc da trắng trẻo, trắng hồng, ngăm ngăm, bánh mật, đen sạm , dáng ngời nhỏ nhắn, gầy gò, đẫy đà, to khỏe, cao cao , nụ c ời khành khạch, mủm mỉm, ha hả, toe toét .Cho học sinh tìm từ bằng các hình thức nh quan sát thực tế quan sát bạn, quan sát tranh ảnh, xem phim, đọc sách truyện, nhất là qua các phân môn của Tiếng Việt hoặc các môn học khác. Ví dụ Dạy Luyện từ và câu bài từ đồng nghĩa, giáo viên gợi ý cho học sinh tìm các từ gợi tả đồng nghĩa nh bao la, mênh mông, bát hình thức trò chơi nh tìm từ láy âm gợi tả hình ảnhHọc sinh chia làm nhóm 4, từng nhóm lần lợt nêu một từ láy âm gợi tả hình ảnh rồi chỉ nhóm khácMênh mông - nho nhỏ - đủng đỉnh lung linh mợt mà - đẫy đà - cứng cáp thớt tha - mơn mởn cuồn cuộn nhanh nhẹn nũng nịuTrên cơ sở những từ láy tìm đợc, giáo viên tiếp tục cho học sinh xác định những từ láy chỉ dùng để tả ngời nho nhỏ - đủng đỉnh mợt mà - đẫy đà - cứng cáp thớt tha - nhanh nhẹn - nũng nịu9. Giúp học sinh luyện viết câu- Trớc hết, mọi học sinh phải viết đợc câu văn đúng ngữ pháp. Đây là yêu cầu cơ bản vì câu là đơn vị của lời nói. Đối với học sinh giỏi, giáo viên yêu cầu học sinh đặt câu đúng ngữ pháp, giàu hình ảnh, lột tả đợc sắc thái riêng của đối tợng miêu tả. Còn đối với học sinh yếu, học sinh DTTS, giáo viên hớng dẫn học sinh đặt đợc câu đúng, thể hiện đợc ý cần nói. Ví dụVới học sinh yếu Tóc bạn Mi hơi vàng. Với học sinh trung bình Y Loan có mái tóc dài, đen, phủ kín vai. Bạn hay kẹp tóc bằng cái kẹp có hình con bớm màu xanh. Với học sinh khá giỏi Bạn A có mái tóc xoăn tự nhiên của ng ời miền núi không lẫn với bất cứ bạn nào trong lớp đợc. Bạn hay để đầu trần đi học, đi chăn bò nên mái tóc của bạn không đen nh tóc em mà hoe vàng và khen khét mùi Biết dùng dấu câu đúng, nhất là dấu chấm và dấu phẩy. Ngắt câu đúng sẽ diễn đạt rõ ràng, ngời đọc, ngời nghe dễ dàng tiếp nhận thông tin. Việc dạy cho học sinh sử dụng dấu câu đã đợc tiến hành từ các lớp dới và phải đợc thờng Trang 8 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================xuyên ôn luyện cho học sinh. Giáo viên đa ra các trờng hợp sử dụng dấu câu ch-a đúng để cả lớp nhận xétTrong lớp em ai cũng mến bạn cờ cao chót vót lá cờ đỏ sao vàng phất phới baySân trờng mát rợi bởi bóng của những cây bàng cây sữa Học sinh trao đổi sửa chữaTrong lớp em, ai cũng mến bạn cờ cao chót vót. Trên đỉnh cột cờ, lá cờ đỏ sao vàng phất phới trờng mát rợi bởi bóng của những cây bàng, cây Hớng dẫn học sinh tích lũy vốn kiến thức văn học - Tích lũy văn học là điều kiện tối thiểu để có thể học tốt môn tiếng Việt, nhất là phân môn Tập làm văn. Giáo viên đã cho học sinh sử dụng sổ tay chính tả để ghi chép những tiếng khó, ghi những trờng hợp mắc lỗi chính tả đã đợc sửa chữa. Trong môn Tập làm văn, đây cũng là một biện pháp tích cực để giúp học sinh trau dồi vốn kiến thức văn học. Sổ tay văn học để cho học sinh ghi chép các ý hay, câu đoạn văn hay. Việc ghi chép này không nhất thiết để cho học sinh khi làm văn sẽ mở ra sử dụng nhng trớc hết, mỗi lần ghi chép, các em sẽ đợc một lần đọc, ghi nhớ, bắt chớc, lâu dần thành thói quen. Khi làm bài, những từ ngữ, hình ảnh, ý văn sẽ tự động tái hiện, giúp học sinh có thể vận dụng làm văn. 11. Hớng dẫn học sinh tìm hiểu, cảm nhận cái hay, cái đẹp của một đoạn văn- Hớng dẫn học sinh tìm hiểu để cảm nhận cái hay, cái đẹp qua việc đọc một đoạn văn đợc giáo viên tiến hành qua nhiều tiết học. Cảm nhận đợc cái hay, cái đẹp, các em sẽ hình thành những cảm xúc thẩm mĩ, giúp cho việc học tập làm văn tốt hơn, nhất là văn miêu Để hớng dẫn tìm hiểu cảm nhận cái hay, cái đẹp của đoạn văn, giáo viên hớng dẫn học sinh hình thành thói quen suy nghĩ, tự đặt và ghi các câu hỏi xoay quanh nội dung đoạn văn. Kết quả học sinh đặt ra các câu hỏi nhĐoạn văn trên miêu tả đặc điểm gì của nhân vật?Đoạn văn trên có những từ láy nào gợi tả hình ảnh của nhân vật?Đoạn văn trên có những hình ảnh so sánh nào? Em có suy nghĩ gì sau khi đọc đoạn văn trên? 12. Rèn kĩ năng sắp xếp, diễn đạt ý- Đề bài Em hãy tả một ngời bạn thân của sinh quan sát, viết nhanh ra giấy những điều đã quan sát đợc+ Y Thuyết học chung lớp với em.+ Bạn chơi thân với em từ năm lớp Ba.+ Chúng em rất thân nhau.+ Em sẽ cố gắng chân thành với Y Thuyết để tình bạn của chúng em mãi mãi bền lâu.+ Mỗi khi bạn nghỉ học, em cứ cảm thấy nhớ nhớ. Trang 9 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================+ Bạn có nớc da ngăm ngăm của một ngời miền núi quen dãi dầu nắng m-a. + Thầy giáo rất hay khen bạn vì bạn hay phát biểu và hiểu bài rất nhanh.+ Nhiều lúc, đi chăn dê, Y Thuyết để đầu trần, đi chân không.+ Bạn rất hay cời.+ Bạn có đôi mắt to rất đẹp với hàng lông mi dài, cong.+ Bằng tuổi em nhng bạn Y Thuyết đứng chỉ đến vai em.+ Mái tóc bạn không đen nh tóc em mà vàng hoe, khen khét mùi nắng. + Thuyết viết chữ rất đẹp. Bạn đã đợc chọn dự thi viết chữ đẹp cấp cụm, cấp thị và đã đạt giải khuyến khích. + Cô giáo hay lấy bạn làm gơng cho chúng em noi theo để rèn chữ.+ Mỗi khi bạn cời, hai lúm đồng tiền hiện rõ trên khuôn mạt ngăm đen.+ Bạn không kình lộn với ai bao khi tìm ý, học sinh sẽ sắp xếp ý thành các đoạn mở bài, thân bài, kết bài*Đoạn mở bàiEm và Y Thuyết chơi thân với nhau từ năm lớp Ba. Chúng em rất thân nhau, đi đâu chúng em cũng cặp kè bên nhau.*Đoạn thân bàiBằng tuổi em nhng bạn Y Thuyết đứng chỉ đến vai em. Bạn có nớc da ngăm ngăm của một ngời miền núi quen dãi dầu nắng ma. Nhiều lúc, đi chăn dê, Y Thuyết để đầu trần, đi chân không nên mái tóc bạn không đen nh tóc em mà vàng hoe, khen khét mùi nắng. Bạn rất hay cời. Mỗi khi bạn cời, hai lúm đồng tiền hiện rõ trên khuôn mặt ngăm đen. Y Thuyết có đôi mắt to rất đẹp với hàng lông mi dài, cong. Đôi mắt luôn ánh lên những tia nhìn hồn nhiên, chất phác. Thuyết viết chữ rất đẹp. Bạn đã đợc chọn dự thi viết chữ đẹp cấp cụm, cấp thị và đã đạt giải khuyến khích. Cô giáo hay lấy bạn làm gơng cho chúng em noi theo để rèn chữ. Mấy hôm nay, cô Huệ đi công tác, thầy Hải dạy thay. Thầy giáo rất hay khen Y Thuyết vì bạn hiểu bài rất nhanh và hay phát biểu. Em cha bao giờ thấy Y Thuyết cãi nhau với ai.*Đoạn kết bàiMỗi khi vắng Y Thuyết, em cứ cảm thấy nhớ nhớ. Em sẽ cố gắng chân thành với Y Thuyết để tình bạn của chúng em mãi mãi bền lâu. Và nhất là em phải cố gắng rèn chữ viết để có những trang chữ đẹp giống nh viên cần lu ý cho học sinh mục đích của từng đoạn văn. Đoạn mở bài có tác dụng giới thiệu cho ngời đọc, ngời nghe biết xuất xứ nhân vật. Đoạn thân bài là bức tranh vẽ bằng lời hình dáng, đờng nét, cử chỉ hoạt động, tính nết của nhân vật. Có chọn đợc những chi tiết đặc sắc, tiêu biểu ta mới vẽ đợc một nhân vật mang những cá tính riêng. Bạn học sinh trong bài là một học sinh miền núi với những đặc điểm riêng, cá tính riêng không lẫn với bất cứ một bạn học sinh nào khác. Đoạn kết bài mang đậm dấu ấn cá nhân của ngời viết. Không thể có đoạn kết bài chung cho mọi học sinh. Giáo viên cần hớng dẫn học sinh nêu đợc cảm xúc tự nhiên, chân thật, không sáo rỗng kiểu nh Em rất yêu quý bạn Trang 10 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================III. Kết quảSau một thời gian thực hiện, theo nhận định của tôi, chất lợng học tập kiểu bài miêu tả trong phân môn Tập làm văn lớp Năm có sự chuyển biến rõ rệt. Kết quả khảo sát đầu năm - Môn Tiếng Việt - Năm học 2007 2008Tổng sốNữ Dới 5 Điểm 5-6 Điểm 7-8 Điểm 9-10TS % TS % TS % TS %Lớp 5A 24 5 5B 23 4 số 47 9 quả bài kiểm tra viết của học sinh trong tháng 03/2008 Đề bài Em hãy tả một ngời bạn của em. Số HS làm bàiĐiểmYếu Trung Bình Khá GiỏiTS % TS % TS % TS %Lớp 5A 24 5B 23 số 47 kết luận và kiến nghịI. Mức độ, phạm vi tác dụng của sáng kiến kinh nghiệmSau một thời gian áp dụng vào thực tế giảng dạy ở lớp Năm, qua các kết quả kiểm tra, đề tài đã thu đợc một số kết quả nhất định. Học sinh có những chuyển biến rõ rệt trong việc học kiểu bài miêu tả của chơng trình Tập làm văn lớp Năm. Đồng thời, bản thân tôi cũng rút ra đợc một số bài học kinh nghiệm nh sau1. Trớc hết, ngời thầy giáo phải luôn có lòng yêu nghề, yêu ngời, có ý thức trách nhiệm và tinh thần cầu tiến, không ngừng học hỏi và mạnh dạn áp dụng những cái mới vào trong thực tiễn giảng Nhiệm vụ quan trong bậc nhất của ngời giáo viên tiểu học là phải nắm vững đối tợng học sinh, hiểu rõ trình độ và năng lực, hoàn cảnh và sở thích của từng em cũng nh tâm sinh lí lứa tuổi học sinh. Phân loại đợc học sinh, ngời giáo viên mới có thể áp dụng những pháp dạy học phù hợp với từng nhóm đối tợng học sinh, với từng cá thể học sinh. Trang 11 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================3. Giáo viên phải thờng xuyên nghiên cứu, dự giờ đồng nghiệp, tham dự đầy đủ các lớp tập huấn chuyên môn để nắm bắt những thông tin về nội dung, phơng pháp của chơng trình môn Tiếng Việt. Từ đó, giáo viên mới có thể lập kế hoạch dạy học và kế hoạch bài học một cách khoa học, có sự tích hợp giữa kiến thức các môn học và các lớp học với Dạy Tập làm văn theo quan điểm tích hợp kiến thức, kĩ năng giữa bài tr-ớc với bài sau, giữa các phân môn Tiếng Việt với nhau, giữa lớp dới với lớp Sử dụng phối hợp nhiều phơng pháp nhằm khuyến khích học sinh bộc lộ trí tuệ và cảm xúc của mình trong các ngôn bản mà các em tạo lập+ Phơng pháp phân tích ngôn ngữ Trên cơ sở các văn bản mẫu, học sinh khai thác, nhận biết kết cấu bài văn, trình tự miêu tả.+ Phơng pháp trực quan Học sinh phải đợc quan sát đối tợng miêu tả. Các em có thể quan sát đối tợng tả trên thực tế ở lớp hoặc ở nhà, quan sát qua phim ảnh. Vận dụng công nghệ thông tin trong dạy học, tạo điều kiện cho học sinh quan sát những đối tợng miêu tả không có ở địa phơng để mở rộng hiểu biết cho các em. + Phơng pháp rèn luyện theo mẫu Dựa vào văn bản mẫu, học sinh tạo lập các văn bản mới theo nét riêng của các em.+ Phơng pháp thực hành giao tiếp Tạo điều kiện cho mọi đối tợng học sinh đợc trình bày sản phẩm của mình, đợc tranh luận để tìm ra cái Kiến nghịVới những kết quả ban đầu thu đợc sau một thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng làm văn miêu tả cho học sinh lớp Năm, tôi đề nghị Nhà trờng tổ chức khảo nghiệm và có ý kiến góp ý, chỉ đạo để tôi tiếp tục hoàn chỉnh đề tài. Nếu đợc công nhận, đề nghị Nhà trờng tạo điều kiện cho tôi tiếp tục triển khai đề tài trong nhà trờng để góp phần nâng cao chất lợng dạy học Tiếng Việt nói riêng, chất lợng dạy học cho học sinh lớp Năm nói chung. Kon Tum, Ngày 05 tháng 04 năm 2008 Ngời viết Nguyeón Vaờn HaỷiTrang 12 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Mét sè biÖn ph¸p rÌn kÜ n¨ng miªu t¶ cho häc sinh líp N¨m ============================================================================Trang 13 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================1. Quỏ trỡnh thc hin Nhng vic ó lm, thi gian, iu kin thc hin, phng phỏp, bin phỏp thc hin2. Kt qu Lu ý cú i chng vi tỡnh hỡnh trc khi cú SKKN hoc i chng song song vi i tng tng ng trong cỏc hon cnh tng t1. Nờu mc , phm vi tỏc dng ca SKKN2. Kin ngh v vic ỏp dng, trin khai SKKN Trang 14 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Mét sè biÖn ph¸p rÌn kÜ n¨ng miªu t¶ cho häc sinh líp N¨m ============================================================================ Trang 15 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================+Bài làm của một học sinh giỏi Lớp 5A của chúng em là một tập thể đoàn kết, thơng yêu nhau. Trong số những ngời bạn đáng yêu ấy, em hay chơi với Bình.+Bài của một học sinh trung bình Trong những ngời bạn thân học chung lớp 5A với em, em thờng chơi với bạn Y Thuyết.+Bài của một học sinh yếu Em hay chơi với một ngời bạn tên là Y Hớng dẫn học sinh vận dụng các kiến thức kĩ năng đã học về văn miêu tả Trong thực tế giảng dạy để đạt đợc mục tiêu trên, ngời giáo viên gặp không ít khó khăn, khó khăn từ cả giáo viên và học sinh. Có thể nói bản thân môn Tập làm văn là phân môn khó dạy nhất trong tất cả các phân môn của môn Tiếng Việt, bởi vì đa số học sinh ít ham thích học môn này. Đối với thể loại văn kể chuyện lớp Bốn vì những câu chuyện khá quen thuộc, các em đã đợc đọc, đ-ợc nghe kể nhiều lần nên khi kể các em thờng bám sát vào sách giáo khoa, thiếu sáng tạo, các em cha biết kể chuyện tự nhiên mà thờng là đọc thuộc câu chuyện. Đối với thể loại văn miêu tả đa phần học sinh cha biết cách quan sát, thiếu vốn sống thực tế chính vì vậy thiếu cảm xúc khi viết, học sinh thờng miêu tả nh một bài khoa học, nặng liệt kê các bộ phận của sự vật. Về giáo viên đôi khi cũng không dám thoát li sách giáo khoa, ngại dạy phân môn Tập làm văn, bởi vì phải thờng xuyên xử lí các tình huống khác nhau trong tiết Lí do chọn chuyên Tiếng Việt cùng với các môn học khác, có nhiệm vụ cung cấp cho học sinh 4 kĩ năng đó là nghe-nói-đọc-viết. Trong đó môn Tiếng Việt có các phân môn nh Tập đọc, Kể chuyện, Chính tả, Luyện từ và câu, Tập viết, Tập làm văn Trong đó, phân môn Tập làm văn là phân môn có tính chất tích hợp của các phân môn khác. Qua tiết Tập làm văn, học sinh có khả năng xây dựng một văn bản, đó là bài nói, bài viết. Nói và viết là những hình thức giao tiếp rất quan trọng, thông qua đó con ngời thực hiện quá trình t duy-chiếm lĩnh tri thức, trao đổi t tởng, tình cảm, quan điểm, giúp mọi ngời hiểu nhau, cùng hợp tác trong cuộc sống lao động. Trang 16 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================Ngôn ngữ dới dạng nói-ngôn bản, và dới dạng viết-văn bản giữ vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển xã hội. Chính vì vậy, hớng dẫn cho học sinh nói đúng và viết đúng là hết sức cần thiết. Nhiệm vụ nặng nề đó phụ thuộc phần lớn vào việc giảng dạy môn Tiếng Việt nói chung và phân môn Tập làm văn lớp 3 nói rêng. Vấn đề đặt ra là ngời giáo viên dạy tập làm văn theo h-ớng đổi mới nh thế nào để đáp ứng đợc khả năng tiếp thu của học sinh? Cách thức tổ chức, tiến hành tiết dạy Tập làm văn ra sao để đạt hiệu quả nh mong thực tế giảng dạy chúng tôi nhận thấy phân môn Tập làm văn là phân môn khó trong các phân môn của môn Tiếng Việt. Do đặc trng phân môn Tập làm văn với mục tiêu cụ thể là hình thành và rèn luyện cho học sinh khả năng trình bày văn bản nói và viết ở nhiều thể loại khác nhau nh miêu tả, kể chuyện, viết th, tờng thuật, kể lại bản tin, tập tổ chức cuộc họp giới thiệu về mình và những ngời xung quá trình tham gia vào các hoạt động học tập này, học sinh với vốn kiến thức còn hạn chế nên thờng ngại nói. Nếu bắt buộc phải nói, các em thờng đọc lại bài viết đã chuẩn bị trớc. Do đó, giờ dạy cha đạt hiệu quả cao. Xuất phát từ thực tiễn đó, Ban giám hiệu trờng Tiểu học Đằng Hải chỉ đạo giáo viên chúng tôi tiến hành nghiên cứu và thực nghiệm chuyên đề Dạy Tập làm văn lớp 3 nh thế nào để đáp ứng yêu cầu đổi mới .I . T VN Quỏ trỡnh dy hc l mt quỏ trỡnh t duy sỏng to ngi giỏo viờn l mt k s ca tõm hn, hn na cũn l mt nh lm ngh thut. V vic dy hc ngy nay luụn da trờn c s phỏt huy tớnh tớch cc ch ng ca hc sinh. Chớnh vỡ th nú ũi hi ngi giỏo viờn phi luụn cú s sỏng to, t ci tin phng phỏp dy , sỏng to mi, HS cm thy cú thờm ngun ng lc thi ua hc tp, bi ca mỡnh c cụ v cỏc bn c trc lp nh vy. Bờn cnh ú nhng hn ch trong bi ca HS, GV cng cn t nh khi nhn xột. Tuyt i khụng dựng nhng cõu i loi; ý nghộo nn qu1, bi ý, bi yu hoc em khụng cú chun b bi sao iu ú s lm cho cỏc em nh b di gỏo nc lnh vo mt. Ngi GV cn thn trng, trc tiờn cn tỡm cho bng c nhng u im trong bi lm ca bộ dự nú ch l nh nhoi tuyờn dng trc lp ri t t cho cỏc em chnh sa, b sung cho cõu vn hay hn, hon chnh GV cn thay i nhiu hỡnh thc hc tp to c hi cho nhiu HS cựng c tham gia trỡnh by ý kin ca mỡnh. VD T chc hc nhúm 4 cỏc em c núi cho nhau nghe ý kin ca mỡnh vỡ cú nhng em rt ngi núi trc lp v ngi núi cho GV nghe, trỏi li khi cựng tham gia vúi cỏc bn mỡnh thỡ cỏc em rt tớch cc . Trong lỳc ny GV cn n tn ni, tng bn lng nghe v gi ý, nh hng cho cỏc em xõy dng bi c tham gia phỏt biu, dn dn nhng em nhỳt nhỏt s cm thy mnh dn v t tin hn khi ng núi trc lp. Bờn cnh ú phng tin trc quan, cỏc hỡnh thc t chc trũ chi, thi ua cng khụng kộm phn lụi cun HS hc tp tớch cc hn. Trang 19 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================Khi chm bi GV cng cn cú s nhn xột c th v nhng li sai ca HS nh hng cho HS khc phc trong ln tp cho cỏc em cú thúi quenhc tp cỏc ý hay trong bi vn mu, on hay, bi lm hay ca bn, t sỏch bỏo tham kho v c to thúi quen ghi chộp li trong s tay vn hc ca Cỏc gii phỏp c tha. Dy Tp lm vn qua gi Luyn t & Cỏc em ớt tham gia phỏt biu trong gi hc TLV l do khụng bit th hin ý tng ca mỡnh bng nhng cõu nh th no bi l vn t ca cỏc em quỏ Phm vi vn t cn cung cp cho hc sinh tiu hc ch yu xoay quanh cỏc ch v th gi xung quanh cụng vic ca hc sinh trng v nh, tỡnh cm gia ỡnh v v p ca thiờn nhiờn, t nc, con ngi chỳng ta cn lm giu nhn thc, m rụng tm mt cho HS, giỳp em nhn thy v p ca quờ hng, t nc, con ngi, dy cỏc em bit yờu quớ v trõn trng tỡnh cm chng trỡnh SGK mi ny khụng cung cp sn vn t mi cho cỏc em m thụng qua h thng bi tp hc sinh phi cựng suy lun v cựng nhau tỡm tũi, b sung v lm giu vng t cho mỡnh. Sau ú GV cú th cung cp thờm t liu cho HS t liu cung cap cn thc t v gn gi nm trong s hiu bit ca cỏc em . Sau ú GV cng cn giỳp cỏc em HS lm rừ mt s t cn thit, ú l nhim v sng cũn trong s phỏt trin ngụn ng ca tr. Vic dy ngha t c tin hnh trờn tt c cỏc gi hc, bt c õu cng cung cp t ng thỡ ú cú dy ngha ca t ũi hi GV phi nm rừ ngha ca t v gii thớch cho phự hp vi ng cnh, vi ni dung bi hc vi hon cnh thc t vi i tng hc sinh. Tuy nhiờn vic gii ngha ht tt c cỏc t l khụng th v khong cn thit, GV phi cú s chn lc t gii ngha. Nhng t c chn lc phi l nhng t trung tõm cú vai trũ quan trng trong hot ng núi ca HS trờn mt ti ó xỏc nh, phi cho cỏc em gii ngha ly kớch thớch t duy HS lm cho HS lỳc no cng cm thy mi l To hng thỳ cho HS trong hc tp cng cn lu ý rng t no GV nm rừ ngha thỡ hóy gii thớch cũn nu t no cha rừ Trang 20 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================ngha thỡ khụng nờn gii thớch vỡ gii thớch qua loa, s xi s lm cho HS chỏn nn vỡ khụng ỏp ng nhu cu tũ mũ ca tr thm chớ lm cho tr hiu sai lch ngha ca t v khi vn dng vo bi vit ca mỡnh s khụng hiu qu, lm sai lch ý mun din t.* GV cú th ỏp dng mt s phng phỏp gii ngha ca t sau õy-Gii ngha bng trc quan a ra cỏc vt tht, hỡnh nh, s -Gii ngha thụng qua ng cnh GV cn c gii ngha vo cõu hon chnh lm rừ ngha t ngha bng cỏch i chiu GV so sỏnh ngha t cn c lm rừ ngha vi t gii ngha t ao bng cỏch so sỏnh vi t h -> ao nh hn ngha t bng cỏch tỡm t ng ngha, trỏi nghaVD Gn ngha vi li bing l bing nhỏc Trỏi ngha vi thụng minh l n n-Gii ngha t bng cỏch phõn tớch t thnh cỏc t t ting VD gii ngha t tõm s tõmlũng ; sni -> tõm sni lũng ca mt ngha bng nh ngha l bin phỏp gii ngha bng cỏch nờu ni dung ngha, bng mt nh nghaVD Quờ hng l ni sinh mỡnh ra v ln Dy tp lm vn qua gi tp cTrong gi tp c, GV phi lm cho HS hiu ngha mt s t cn thit trong bi. Hiu c ngha en, ngha búng, ngha vn chng ca t ng, iu ny s cú ớch cho HS khi võn dng t. GV cú th kt hp vi nhng bi tp in t thớch hp. Trang 21 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================ VD chn t nỏo nc hay t rn rng in vo ch trng cho thớch hpChỳng em cho ún ngy khai phn tỡm hiu bi, GV gi ý khuyn khớch HS tr li cõu hi theo ý mỡnh, hn ch dn cỏch tr li rp khuụn cõu vn trong SGK. Nht l i vi nhng bi hc dóng th, nờn cho HS sinh din t thnh li vn hon chnh nu khụng yờu cu tỡm cõu th . iu ny to iu kin cho HS vn dng ti a vn t sn cú ca mỡnh, ng thi giỳp GV lm c lng t cú c mi HS t ú cú bin phỏp thớch hp cung cp t mi cho cỏc Dy Tp Lm Vn qua gi Chớnh T vit ỳng chớnh t HS phi nm c ngha ca sinh phi phõn bit c ngha ca t lng v ln-Ln bay ln, ln l -Lng trng lng, khi lng, cht lng Giỏo viờn nờn vn dng nhng bi tp m rng vn t cho HS. Vớ d bi tp ghộp Tỡm t ghộp vi mn mn yờu, mn thng, thõn mn Trong nhng gi dy Chớnh T so sỏnh l lỳc GV khai thỏc v cung cp thờm ngun t mi cho HS. i vi dng bi ny, HS cng phi nm rừ ngha ca t phõn bit cỏc t phỏt õm sai ca a phng so vi Ngi H Ni phỏt õm thiu chớnh xỏc cỏc cp t cú õm u l l/n ; ch/tr; d/gi/r d. Dy tp lm vn qua gi k chuynKhi nghe chuyn HS phi hiu truyn, mun th trc ht HS phi hiu t. Ch c din t cõu truyn qua ging núi, iu b khụng thỡ cha m GV cn cho HS nờu ra nhng t ngcỏc em cha hiu v hóy cỏc em i tỡm cõu gii ỏp cho chớnh mỡnh, tt nhiờn phi cú s gi ý ca GV. Nu l nhng t cú ngha khụng rừ rng GV cú th a vo ng cnh t ú HS cú th nm c ngha ca t ú. Trang 22 Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================VD Trong truyn Li ha ca sõu rúm truyn c lp 3 , cỏc em cn hiu ngha ca cỏc t sõu rúm, kộn, sng st. GV cú th gii thớch ngha ca t sng st bng cỏch a ra mt cõu trong ú cú t sng st. - Tụi vụ cựng sng st v kt qu hc tp ca cu VD ny, HS s d hiu hn ngha ca t sng st ht sc ngc nhiờn, ly lm l e. Vn dng cỏc phng phỏp theo hng ch ng khi dy Tp Lm vn- S dng mng ý ngha trong vit on Hc sinh s tỡm ý di dng s hỡnh trũn. Mng ý ngha thng dựng trong giai on trc khi vit vn. Nhng t ng hc sinh tỡm c thng tp trung phn thõn bi nờn õy l mt li im cho vic phỏt trin ý t thnh on vn hon chnh. Vớ d Lỏ rp rỡnh lay ng Cao ln Tng cỏnh Thõn sn sựi bc hoa rc la phch theo thỏng nm - S dng s khung trong vit on Thng c dựng trong miờu t cõy ci t bphn hay t tng giai on phỏt trin. S khung s giỳp cho hc sinh d nhn ra cu trỳc ca mi kiu bi. - Dựng th t phi hp vi tranh nh Thng c s dng khi hc sinh la chn nhng ch cha tn mt thy hay cha tng c quan Trong bi Cu to bi vn miờu t vt thay vỡ tr li n thun cỏc cõu hi + Tỡm cỏc phn m bi, kt bi. Mi phn y núi iu gỡ? + Phn thõn bi t cỏi ci theo trỡnh t no? Giỏo viờn s dựng nhng th t cho HS ghi vo ú nhng t ch c im ca tng phn trc khi nờu ý ngha ca cỏc phn ú. - Giỏo viờn cú th kt hp s khung xỏc nh bi vn miờu t vt. Trang 23Cõy phng Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng miêu tả cho học sinh lớp Năm ============================================================================- Chỳng ta thng t cõu hi Vỡ sao li cú nhng bi vn ging nhau? õy chỳng ta khụng bn n vn GV bt hc sinh hc thuc m chỳng ta s phõn tớch theo hai s di õy + GV nờu t Gi ý t cõu mu Sn phm ca hc sinh a phn s ging nhau. + Hc sinh tỡm t t nhiu cõu khỏc nhau S cú nhiu on vn khỏc nhau. - So sỏnh hai cỏch lm trờn, chỳng ta s d dng nhn thy vic lm mu ca giỏo viờn s lm cho hc sinh d hiu nhm ú l mu hay nht. Tuy nhiờn, khụng vỡ th m giỏo viờn khụng lm mu, do ú phi yờu cu v nhc nh hc sinh khi t chn mu cõu, ti khỏc giỏo viờn. - Giỏo viờn cn tp cho hc sinh thớ quen lp dn ý trc khi vit bi v cn phi vit nhỏp trc, sau ú chnh sa trc khi vit bi hon chnh. Trờn thc t, vỡ s thiu gi nờn chớnh giỏo viờn khụng yờu cu hc sinh lm nhỏp. iu ny d lm mt kh nng t duy v kh nng nh ca tr. Trong quỏ trỡnh lm bi nhỏp, giỏo viờn cn luụn nhc hc sinh chỳ trng ý tng mi ny sinh khụng quỏ tp trung vo li chớnh t, ng phỏp giai on ny. - Quỏ trỡnh chnh sa nờn to iu kin cho hc sinh lm theo nhúm ụi hoc cú th lm theo trỡnh ca hc sinh cỏc em phỏt huy ht kh nng nhn xột, cng nh cú iu kin giỳp v hc tp ln nhau. Hc sinh c c nhiu on vn khỏc, iu ny cng s lm ny sinh ý tng mi cho cỏc em khi c lng nghe v c bi ca bn. Giai on ny cn c trau di v ng phỏp v trỡnh by bi vit hc sinh cú th lu tr sn phm ca mỡnh. - Vic t chc cỏc phong tro h tr cho vic vit vn nh dnh mt gúc hc tp cỏc em cú th trng by nhng sn phm ca mỡnh nhng bi vn hay c lp cựng tham kho. - Rốn cho hc sinh k nng nú trong Tp Lm Vn rt quan trng. Giỏo viờn cn khuyn khớch HS t do núi, ngh c iu gỡ thoi mỏi din t ra iu y, iu ny giỳp HS mnh dn phỏt biu a ra ý kin ca mỡnh. Thng Trang 24 S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Mét sè biÖn ph¸p rÌn kÜ n¨ng miªu t¶ cho häc sinh líp N¨m ============================================================================thì các em mang nặng tâm lý đứng lên lỡ nói sai sẽ bị cô mắng hoặc các bạn chê cười. Để giải tỏa gánh nặng tâm lý này, tôi thường để các em tự do đưa ra ý kiến của mình dù cho ý kiến đó chưa sát với yêu cầu của câu hỏi đặt ra. Đừng bao giờ phủ nhận sạch trơn những suy nghĩ của các em mà nên động viên để các em tự tin hơn khi phát biểu. Việc thực hiện “Sổ tay văn học” hay tạo “Thư viện nhỏ cho lớp” là rất cần và thiết thực. Nó còn giúp các em hạn chế việc mắc lỗi chính tả khi làm bài. Có nhiều giáo viên đặt ra câu hỏi tại sao có những em khi viết chính tả không hề mắc lỗi nào nhưng khi viết bài văn lại sai nhiều lỗi như thế ? Nguyên nhân chính là do khi viết bài văn các em không được nghe cô giáo phát âm từng tiếng như khi viết chính tả mà bản thân các em phải vận dụng tư duy để diễn đạt lại thành ý Đối với lứa tuổi của các em, nhất là HS lớp 2, 3 cùng một lúc các em khó có thể tập trung làm tốt được nhiều việc, do đó, đa số các em thường viết theo những ngôn ngữ phát âm giao tiếp hằng ngày, hoặc cũng có khi do viết vội, viết câu dài gặp những từ khó thì lười đánh vần từ đó viết sai chính tả. Nếu được chuẩn bị bài trước ở nhà các em có thời gian kiểm tra chính tả, không bị khống chế thời gian làm bài HS sẽ tự tin hơn và đỡ sai chính tả hơn khi làm bài. * Để hỗ trợ cho HS, chúng ta cũng cần cung cấp thêm cho các em một số từ theo dạng chủ đề đang học để các em tham khảo. VD1 Đối với dạng văn tả người- Tả vóc dáng cao, lùn, gầy, mảnh mai, bụ bẫm, lụ khụ, yểu điệu …- Tả khuôn mặt, diện mạo bầu bỉnh, rám nắng, xanh xao, trái xoan, hốc hác, đần độn, ủ rủ, cau có … - Tả làn da nhăn nheo, xanh như tàu lá chuối, trắng trẻo, chai cứng, mốc thếch, da bánh mật…- Tả mắt đen huyền, đen láy, bồ câu, ti hí, mắt ốc bươu… VD2 Đối với dạng tả cây- Thân cây sần sùi, ram ráp, trơn lùi. Đầy gai …- Lá cây xanh thẳm, xanh mượt, xanh uá … Trang 25
sáng kiến kinh nghiệm tập làm văn lớp 5
